Pinot Noir (zwany również Spätburgunder lub Blauburgunder w Niemczech i Austrii, Pinot Nero we Włoszech) - jedna z najstarszych odmian winorośli. Mimo, że jest dość wymagającym gronem pod względem lokalizacji winnicy i technik produkcji wina, szczep ten jest uprawiany w niemal wszystkich regionach uprawy winorośli na świecie. Pinot Noir preferuje klimat umiarkowany, a najsłynniejsze wina z tych gron produkuje się w Burgundii. Owoce tej odmiany - jak u każdego Pinot - mają bezbarwny sok, więc w niektórych regionach produkuje się z niego również wina białe i różowe. Natomiast w Szampanii jest jednym z trzech gatunków używanych do wyrobu słynnych szampanów.
Niewielkie owoce Pinot Noir mają cieńszą skórkę niż inne (stąd mała odporność na wysychanie, choroby, ataki owadów i ptactwa a także łatwość przemarzania wiosną) i charakteryzują się niską zawartością barwników i tanin. Otrzymywane z nich wina są stosunkowo jasne i lekkie. W młodym Pinot Noir możemy wyczuć nuty czerwonych owoców (wiśnia, truskawka, malina, czerwona porzeczka). Starzejące się wino nabiera aromatów korzennych (wanilia, kokos, dym, dąb, cedr, skóra, trufle, cygara - w zależności od beczek użytych do starzenia wina). Charakteryzuje się też ono szeroką paletą barw: od jasnej wiśni u win młodych do purpury i czerwieni zbliżonej do brązu u win starszych. Charakterystyczną cechą tych win jest również możliwość uzyskiwania w stosunkowo krótkim czasie niezwykłego, ceglastopomarańczowego koloru.
Wina z tej odmiany smakują najlepiej, gdy winnica położona jest na glebach wapiennych, na terenach o długim sezonie wegetacyjnym, ale w stosunkowo chłodnym klimacie. Jeśli rok jest dobry, to otrzymuje się trunki o bogatym i pełnym smaku, aksamitnej miękkości "płynnego jedwabiu" i łagodnej strukturze. Wina te mają piękny czerwony kolor, a ich zapach przypomina maliny, jeżyny i wiśnie.
Istnieje ponad 200 klonów tej odmiany, jest on również częścią składową krzyżówek. W RPA został stworzony szczep Pinotage poprzez połączenie Pinot Noir z Cinsaut.
Prawdziwym domem dla Pinot Noir jest Burgundia. Najlepsze wina daje on tutaj w regionie Côte d'Or. To tu istnieją idealne warunki: kredowe, przepuszczalne ziemie, dobrze usytuowane, słoneczne parcele o łagodnym nachyleniu. Chociaż szczep lubi klimat chłodny jest nadzwyczaj wrażliwy na wahania temperatury, a jako wczesna odmiana narażony jest szczególnie na wiosenne przymrozki. Z drugiej strony, jeśli zbiory nie nastąpią w odpowiedniej porze, owoce, z powodu cienkiej skórki szybko wyschną tracąc aromat.
Pinot Noir jest jedną z najtrudniejszych odmian do uprawy i winifikacji, ale za to gdy cały proces przebiegnie optymalnie - może dać największe, cudowne wina. Do podtrzymania pozycji Pinot Noir przyczynił się kościół katolicki. Stało się to dzięki mnichom, produkującym z tej odmiany wino mszalne i którzy przez długie lata ulepszali technikę uprawy i przetwórstwa tej winorośli.